Thừa lệnh Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ xin gửi đến các đồng chí Bài phát biểu của Thủ tướng Phan Văn Khải tại Hội nghị sơ kết 4 năm thực hiện Luật Doanh nghiệp, để các đơn vị quán triệt đầy đủ tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, chấn chỉnh kịp thời những mặt còn yếu trong công tác quản lý nhà nước, phục vụ có hiệu quả việc thực hiện Luật Doanh nghiệp và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội trong những năm còn lại của Kế hoạch 5 năm 2001 - 2005.

BÀI PHÁT BIỂU CỦA THỦ TƯỚNG PHAN VĂN KHẢI TẠI HỘI NGHỊ 4 NĂM THỰC HIỆN LUẬT DOANH NGHIỆP
Ngày 4 tháng 11 năm 2003

Thưa các đồng chí,

Qua hai ngày làm việc khẩn trương, hội nghị đã đạt kết quả tốt: chúng ta đã khẳng định những mặt được sau 4 năm thi hành Luật Doanh nghiệp, phân tích những mặt chưa được, nhất là đã tập trung bàn những giải pháp cấn thiết để tiếp tục thực hiện tốt hơn Luật Doanh nghiệp, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội trong những năm tới của Kế hoạch 5 năm 2001 - 2005.

Để kết thúc hội nghị, tôi xin phát biểu, nhấn mạnh thêm một số vấn đề sau đây.

1. Về đánh giá tình hình thực hiện Luật Doanh nghiệp trong 4 năm năm qua.

So với tất cả các Luật đã ban hành ở nước ta, Luật Doanh nghiệp là một trong những luật được triển khai thực hiện nhanh nhất, thực sự đi vào lòng dân, đạt hiệu quả cao nhất. Có được thành công đó, trước hết là nhờ luật đã thể hiện đúng đắn đường lối đổi mới của Đảng: giải phóng và phát triển lực lượng sản xuất, khẳng định quyền kinh doanh của người dân trong những lĩnh vực mà pháp luật không cấm. Luật Doanh nghiệp đã kích thích chí kinh doanh, tinh thần lập nghiệp của dân ta, thúc đẩy việc hình thành khu vực kinh tế dân doanh - một khu vực kinh tế năng động, sáng tạo, hiệu quả và tính cạnh tranh ngày càng cao.

Như Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và ý kiến các đại biểu đã phát biểu, việc thực hiện Luật đã mang lại những kết quả rất tích cực tại khắp các địa phương trong cả nước: tạo ra một khối lượng lớn chỗ làm việc, huy động một khối lượng lớn vốn của nhân dân để phát triển sản xuất, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế, tăng nguồn thu cho ngân sách, đóng góp phần đáng kể vào xuất khẩu ở nước ta.

Đạt được kết quả như vậy, chúng ta ghi nhận công sức của lãnh đạo các Bộ, ngành và địa phương, của Tổ Công tác thi hành Luật Doanh nghiệp. Thay mặt Chính phủ, tôi hoan ngành và biểu dương những địa phương như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bà Rịa - Vũng Tàu và nhiều Bộ, ngành đã vận dụng tốt Luật Doanh nghiệp, sáng tạo, có nhiều cách làm hay, nhất là cải tiến thủ tục hành chính, trực tiếp giải quyết những khó khăn trong sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phát triển nhiều doanh nghiệp (như Tỉnh Vĩnh Phúc, số lượng doanh nghiệp mới thành lập trong 4 năm đã gấp 10 lần thời gian trước), từ đó, góp phần làm cho kinh tế - xã hội địa phương có bước khởi sắc mới rất đáng phấn khởi.

Tôi đặc biệt biểu dương các doanh nghiệp và đội ngũ doanh  nhân trong cả nước, những người đã hưởng ứng và nhiệt tình thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, đem vốn liếng và tài năng, trí tuệ đầu tư phát triển doanh nghiệp, đã kiên trì khắc phục nhiều khó khăn, rất kiên nhẫn trên bước đường kinh doanh, thực sự là “lính xung kích thời bình” trên thị trường ở nước ta.

Thay mặt Chính phủ, tôi cũng nhiệt liệt hoan nghênh và biểu dương các cơ quan thông tin đại chúng đã liên tục tuyên truyền, giải thích các văn bản pháp quy liên quan đến Luật Doanh nghiệp. Đặc biệt tôi biểu dương Đài Truyền hình Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam, Báo Tuổi trẻ thành phố Hồ Chí Minh, Thời báo kinh tế Sài Gòn, Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh, Báo Lao động và một số cơ quan báo chí khác đã có những bài phóng sự điều tra rất kịp thời về những gương tốt của những doanh nhân làm ăn giỏi cũng như những vụ, việc tiêu cục của cán bộ, công chức đã gây phiền hà, sách nhiễu doanh nghiệp. Những tài liệu đó đã thực sự là nguồn thông tin kịp thời giúp Chính phủ trong công tác chỉ đạo điều hành.

Tuy vậy, cần thấy rằng việc thực hiện Luật Doanh nghiệp đã mang lại những kết quả to lớn, nhưng tiềm năng trong dân còn rất lớn mà chưa được phát huy đúng mức; kết quả đạt được không đều giữa các địa phương, giữa các ngành, các lĩnh vực. Phải nhìn thẳng vào sự thật đó và nhận rõ khuyết điểm, yếu kèm của cơ quan nhà nước các cấp; đó là:

1. Về xây dựng thể chế, Đại hội lần thứ IX của Đảng đã đề ra nhiệm vụ sớm hình thành đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; nhưng việc này tiến hành chậm. Nhiều chủ trương, chính sách rất đúng, rất phù hợp đã nêu trong nhiều nghị quyết của Trung ương Đảng về phát huy nội lực và phát triển kinh tế tư nhân chưa được kịp thời cụ thể hoá và tổ chức thực hiện đúng đắn đầy đủ (nhất là về tạo mặt bằng cho sản xuất, về vốn, lao động tiền lương, đào tạo, công nghệ, thông tin, xúc tiến thương mại, v.v...)

2. Điều đáng phê phán hơn nữa là trong việc soạn thảo và ban hành các văn bản pháp quy, vẫn còn không ít trường hợp cơ quan nhà nước chủ trì soạn thảo chưa xuất phát từ yêu cầu của người dân, của doanh nghiệp, mà chủ yếu làm theo tư duy, mong muốn chủ quan của mình, níu kéo cơ chế xin - cho, nặng về dành thuận lợi cho công tác quản lý của mình và vô tình đã đẩy khó khăn cho doanh nghiệp và cho dân, có văn bản trước tiến bộ, phù hợp nhưng văn bản sau đã phủ quyết cái trước. Trong khi thực hiện thể chế, có những cơ quan chức năng lại còn tuỳ tiện bày vẽ thêm nhiều thủ tục hành chính phức tạp, phiền hà, làm mất thêm thời gian, gây tốn kém thêm chi phí của doanh nghiệp. Có nhiều việc doanh nghiệp và công luận đã phát hiện. Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến, nhưng việc khắc phục vẫn trì trệ, kéo dài. Có việc cơ quan chức năng đã thấy sai, đã sửa, nhưng sửa chữa quá chậm, gây nhiều thiệt hại cho doanh nghiệp và xã hội.

3. Một số Bộ, ngành và địa phương lúng túng trong công tác quản lý, chưa thực hiện tốt chức năng hướng dẫn, thông tin và kiểm tra, giám sát doanh nghiệp. Có trường hợp do quy hoạch đã lạc hậu, cứng nhắc đã cản trở doanh nghiệp mới ra đời hoặc mở rộng đầu tư. Có những trường hợp do không kiểm soát được hành vi gian lận của một số doanh nghiệp đã đặt ra những quy định gò bó, phức tạp, trói buộc tất cả các doanh nghiệp khác làm ăn đứng đắn, đúng pháp luật. Không ít cán bộ, công chức hoặc do tư duy, năng lực yếu kém, hoặc do lợi ích cá nhân, cục bộ đã gây khó khăn, nhũng nhiễu doanh nghiệp.

Tình trạng trên có thể nói là đã làm sai lệch, thậm chí méo mó những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Chính phủ, kìm hãm sức phát triển của doanh nghiệp. Sự yếu kém, bất cập của cơ quan hành chính nhà nước không chỉ gây khó khăn, phiền hà, mà còn làm xói mòn nhiệt tình đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp, làm giảm hiệu lực quản lý điều hành của Chính phủ. Các Bộ, ngành và chính quyền địa phương phải kiên quyết sửa chữa. Các cơ quan chức năng phải nghiêm túc kiểm điểm, phải thải hồi những cán bộ kém năng lực, thiếu tinh thần trách nhiệm, gây nhũng nhiễu, tiêu cục, có kỷ luật thích đáng, kể cả buộc bồi thường về vật chất đối với những cá nhân cán bộ, công chức đã tuỳ tiền gây ra những phiền hà, trái với tư duy đổi mới của Luật Doanh nghiệp và Pháp lệnh Cán bộ Công chức.

2. Làm gì để tiếp tục thi hành Luật Doanh nghiệp, phát triển kinh tế dân doanh?

Qua hai năm rưỡi thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng, nền kinh tế nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, nhưng trước mắt còn nhiều khó khăn, thách thức như Báo cáo của Chính phủ tại Quốc hội vừa qua đã trình bày rõ. Tốc độ tăng trưởng GDP trong ba năm 2001 - 2003 mới đạt bình quân khoảng 7,1% năm, thấp hơn mức đề ra (là 7,5%). Nhiệm vụ phải thực hiện trong hai năm còn lại của Kế hoạch 5 năm là rất nặng nề; trong hai năm tới, phải có bước phát triển cao hơn trước cả về tốc độ và chất lượng; mỗi năm phải có tốc độ tăng trưởng trên 8% năm thì mới đạt mục tiêu Đại hội IX của Đảng.

Chỗ dựa chủ yếu để đạt mục tiêu nêu trên phải là các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế; phải tiếp tục khơi dậy và phát huy tiềm năng của các doanh nghiệp một cách mạnh mẽ hơn. Phải phấn đấu tăng thêm nhiều doanh nghiệp hơn nữa. Thực tế cho thấy mức độ phát triển kinh tế của địa phương thường tỷ lệ thuận với số lượng doanh nghiệp. Hiện nay, cả nước ta mới có khoảng 120.000 doanh nghiệp (trong khi số dân trên 80 triệu người), như vậy là quá ít so với tiềm năng của chúng ta, cũng như so với các nước xung quanh (như trong Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nói). Trong các năm tới, chúng ta tạo môi trường thuận lợi để mỗi năm có số doanh nghiệp mới đăng ký tăng gấp đôi hiện nay, để đến năm 2010, kết thúc Chiến lược 10 năm 2001 - 2010, khi đó dân số khoảng 88 - 89 triệu người, nước ta phải có ít nhất 500.000 doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả.

Muốn vậy, trước hết, phải khắc phục cách nhìn không đúng đắn, trái với đường lối của Đảng đối với kinh tế tư nhân. Nhiều Nghị quyết của Đảng, nhất là từ Nghị quyết Đại hội lần thứ IX (tháng 4 năm 2001) “khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân trong những ngành nghề sản xuất, kinh doanh mà pháp luật không cấm” đến Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 của Trung ương khoá IX (tháng 3 năm 2002) yêu cầu “tạo môi trường thuận lợi về thể chế và tâm lý xã hội cho việc phát triển kinh tế tư nhân”, gần đây nhất, tháng 10 năm 2003, kết luận của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Cần khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là vấn đề chiến lược lâu dài trong phát triển kinh tế nhiều thành phần”; tất cả đã khẳng định vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân và thái độ nhất quán của Đảng đối với kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong tình hình hiện nay, khuyến khích kinh tế tư nhân đầu tư phát triển không những huy động được nguồn vốn còn rất dồi dào trong dân vào sản xuất, kinh doanh thay cho cất giữ hoặc dồn vào kinh doanh đất đai, mà còn tạo được nhiều việc làm, nâng cao được hiệu quả đầu tư trong xã hội, vì đầu tư của tư nhân ít bị thất thoát và thương đạt hiệu quả cao, đồng thời phát triển xuất khẩu và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nước ta trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải cùng các địa phương phối hợp với các Hiệp hội doanh nghiệp xây dựng chương trình khởi sự doanh nghiệp phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng và hoàn cảnh của từng địa phương.

Phải tích cực xoá bỏ mọi rào cản đang hạn chế việc đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp. Theo báo cáo, hiện nay, tuy đã có nhiều thay đổi so với trước, nhưng thủ tục và chi phí gia nhập thị trường của một doanh nghiệp vẫn còn rất phiền hà, tốn kém; còn phải qua 4 bước mất trên 60 ngày với chi phí khoảng gần 2 triệu đồng, v.v... Các cơ quan chức năng phải hoàn chỉnh các văn bản hướng dẫn rất cụ thể, nhất là những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; đơn giản hoá các thủ tục, rút bớt thời gian và giảm chi phí hơn nữa cho doanh nghiệp. Phải tiến hành ngày việc củng cố và hình thành hệ thống đăng ký kinh doanh từ trung ương đến địa phương đủ mạnh để thực hiện tốt việc đăng ký cho tất cả các loại hình doanh nghiệp.

Trong thực tế, có một số doanh nghiệp kinh doanh không đúng pháp luật, như mua - bán hoá đơn để trục lợi bất chính, hoặc trốn thuế, lậu thuế gian lận thương mại, v.v... chúng ta cần xử lý nghiêm theo pháp luật, nhưng phải thấy rằng số doanh nghiệp làm ăn phi pháp đó chỉ chiếm phần rất nhỏ; hơn nữa, trong các vụ việc ấy, không ít vụ đã có sự tiếp tay, thông đồng của cán bộ, công chức hư hỏng ở các cơ quan chức năng. Trong khi phải nghiêm trị các doanh nghiệp và cán bộ làm sai, chúng ta không thể vì một số ít kẻ vi phạm pháp luật mà gây khó khăn, phiền hà cho những doanh nghiệp làm ăn đúng đắn.

Trong việc phát triển doanh nghiệp, cần đặc biệt chú trọng trợ giúp doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, do tầm quan trọng của loại hình doanh nghiệp này đối với việc giải quyết việc làm cho người lao động cả ở thành thị và nông thôn, trong việc thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và đô thị hoá nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Phải nghiêm túc triển khai thực hiện đầy đủ nội dung của Nghị định số 90 của Chính phủ về trợ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Nghị định này sau 2 năm có hiệu lực vẫn hầu như chưa được thực hiện. Đây là một khuyết điểm.

Phải đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân thi đua làm kinh tế giỏi, từng nhà làm giàu cho mình, cho cộng đồng cơ sở và cho đất nước”, đây là cuộc vận động mà Chính phủ đã có nghị quyết, nay phải tích cực thực hiện.

Thưa các đồng chí,

Giải quyết khâu đăng ký kinh doanh, gia nhập thị trường mới là khâu đầu, quan trọng hơn nữa là bảo đảm cho doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả, tiếp tục phát triển cả về quy mô, chất lượng và sức cạnh tranh. Về vấn đề này tôi xin nhấn mạnh một số điểm sau đây:

a. Luật Doanh nghiệp chỉ có thể phát huy đầy đủ tác dụng trong hệ thống đồng bộ luật pháp và hệ thống các loại thị trường của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, phải sửa đổi, bổ sung Luật Doanh nghiệp, qua thực tiễn 4 năm thi hành cần có những điều chỉnh cần thiết. Chính phủ sẽ đẩy nhanh việc soạn thảo và kiến nghị Quốc hội thông qua Luật Doanh nghiệp mới, áp dụng chung cho các loại hình doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và Luật khuyến khích đầu tư chung cho đầu tư trong nước và đầu tư của nước ngoài vào nước ta. Đây là những bộ luật quan trọng bảo đảm môi trường kinh doanh bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, sẽ phải tăng cường các biện pháp chống độc quyền doanh nghiệp, khuyến khích cạnh tranh lành mạnh. Đối với các lĩnh vực mà tổng Công ty nhà nước đang giữ độc quyền kinh doanh, Chính phủ đã đề ra yêu cầu đến năm 2005, phải giảm giá hàng hoá và dịch vụ đang còn độc quyền xuống ít nhất ngang mức giá trung bình sản phẩm cùng loại trong khu vực; đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cạnh tranh nhau nhằm hạn chế và từng bước xoá bỏ độc quyền kinh doanh. Triệt để chống tình trạng biến độc quyền nhà nước thành độc quyền doanh nghiệp. Đây là một vấn đề đã được nêu lên từ lâu, nhưng chuyển biến quá chậm; nay cần có chương trình cụ thể cho từng sản phẩm và các bước tiến hành từ nay cho đến năm 2005 để thực hiện mục tiêu đề ra.

b. Các Bộ phải soát xét lại toàn bộ các văn bản pháp quy liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhất là các văn bản về chế độ ưu đãi đầu tư, thủ tục và thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư, cấp đất và cho thuê đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hạch toán chi phí, tính thuế, thu thuế, hoàn thuế nhập khẩu cho các doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu v.v... Cần sớm loại bỏ những văn bản không còn phù hợp, xây dựng tiếp các văn bản pháp quy mới cần thiết cho kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với tư tưởng đổi mới của Đảng và Nhà nước, đồng thời phù hợp với đòi hỏi của lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế. Việc các Bộ ban hành thông tư là cần thiết, nhưng thông tư của các Bộ chỉ là văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ, kỹ thuật, nhất thiết không được trái với quy định trong luật, pháp lệnh và nghị định, càng không được đề thêm ra chính sách. Cần khắc phục tình trạng một số cơ quan trong thời gian gần đây đã ban hành một số văn bản pháp quy, công văn hành chính chứa đựng những nội dung đi ngược lại với tư duy đổi mới, gây tâm lý e ngại, thiếu tin trưởng trong doanh nghiệp, có tác động không tốt đối với doanh nghiệp. Đố là biểu hiện của cơ chế tập trung quan liêu, cơ chế “xin - cho” cần kiên quyết xoá bỏ.

Từ nay trở đi, nhất thiết không để xảy ra tình trạng đó; các đồng chí Bộ trưởng phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra những văn bản trái với tư duy đổi mới, gây phiền hà, khó khăn cho doanh nghiệp. Khi phát hiện được những sai sót, phải nhận lỗi công khai và sửa đổi kịp thời; khắc phục ngay tình trạng im lặng, “vô cảm” trước những khó khăn của doanh nghiệp mà chính Bộ mình đã gây ra (trong thực tế, hầu hết các si sót trong văn bản pháp quy thường do doanh nghiệp và báo chí phát hiện; không có Bộ nào tự mình phát hiện, và dù khi doanh nghiệp có ý kiến, phản ứng của Bộ có liên quan thường quá chậm). Người ký văn bản có nội dung sai trái phải chịu trách nhiệm đối với văn bản mình đã ký; đồng thời phải có kỷ luật thích đáng đối với những cán bộ đã tham mưu cho lãnh đạo trong việc ban hành những văn bản sai trái đó.

Tôi thấy cần nhắc lại và nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật phải tổ chức một cách nghiêm túc, chân thành và thực sự cầu thị việc lấy ý kiến tham gia của doanh nghiệp. Phải nói rằng trong thực tế, vẫn có những văn bản đã không tuân chủ quy định đó, hoặc có những trường hợp lấy ý kiến một cách hình thức, chiếu lệ.

Cần mở rộng việc đối thoại giữa các cơ quan chức năng với đại diện doanh nghiệp (trên địa bàn tỉnh, thành phố về từng chủ đề, hoặc giữa Bộ với doanh nghiệp liên quan đến văn bản pháp quy mà Bộ ban hành), qua đố tiếp thu thêm những giải pháp mới, sáng tạo của doanh nghiệp và địa phương để bổ sung, hoàn chỉnh các văn bản pháp quy; đồng thời, qua các cuộc đối thoại mà giải quyết kịp thời và dứt điểm những vướng mắc trong quá trình thi hành luật pháp và chính sách.

c. Như Chính phủ đã nêu ra trong Báo cáo trước Quốc hội, điều cấp bách là hình thành đồng bộ các loại thị trường, quan trọng nhất là thị trường quyền sử dụng đất, thị trường vốn. Đối với doanh nghiệp, phải tập trung giải quyết hai yêu cầu bức xúc nhất hiện nay là mặt bằng sản xuất và vốn kinh doanh:

+ Công tác quản lý nhà nước về đất đai sẽ được sửa đổi, bảo đảm các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng và các doanh nghiệp tư nhân được thuận lợi hơn trong việc thuê đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh. Tại các địa phương cần đẩy mạnh quy hoạch các khu, cụm doanh nghiệp nhỏ và vừa và phát triển làng nghề ở các địa phương, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp vào đây sản xuất, kinh doanh, tăng khả năng liên kết theo ngành, liên ngành và vùng, liên vùng, đồng thời giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường.

+ Xúc tiến thành lập các Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa: Bộ Tài chính cần chủ trì cùng với các cơ quan liên quan xem xét những trở ngại cho việc thành lập quỹ này ở các địa phương, kiến nghị biện pháp thiết thực để xử lý; nếu cần thì sửa đổi, bổ sung các quy định về vấn đề này. Đồng thời thúc đẩy các ngân hàng thương mại mở rộng tín dụng dành cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là tín dụng trung và dài hạn để phục vụ yêu cầu đầu tư của doanh nghiệp. Ngân hàng nhà nước cần chỉ đạo các Ngân hàng thương mại xem xét vấn đề lãi suất cho vay để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, các Bộ, các cấp chính quyền địa phương phải cùng doanh nghiệp giải quyết những vấn đề mà một mình doanh nghiệp không thể làm được như đào tạo lao động, nhà ở và các nhu cầu sinh hoạt văn hoá khác cho người lao động, nhất là ở các khu công nghiệp, tìm kiếm thị trường, nghiên cứu phát triển và cung cấp thông tin về các loại công nghệ v.v...

d. Việc thi hành Luật Doanh nghiệp, phát huy tác dụng của Luật trong cuộc sống đòi hỏi các doanh nghiệp phải nỗ lực nhiều hơn nữa, nhất là trong việc quản lý nội bộ doanh nghiệp. Tại cuộc gặp doanh nghiệp trong 3 năm nay, tôi đã đề ra bốn loại việc đề nghị các doanh nghiệp quan tâm; một là, xây dựng chiến lược kinh doanh, tập trung vào việc nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hoá; hai là, chú trọng bồi dưỡng nguồn nhân lực, phát huy yếu tố con người trong doanh nghiệp; ba là, xây dựng văn hoá kinh doanh, xây dựng thương hiệu, tạo chữ tín đối với bạn hàng; và bốn là, mở rộng liên doanh, liên kết giữa các doanh nghiệp, trước hết là những doanh nghiệp trong cùng một ngành hàng. Những việc đó cần được triển khai tiếp; các Bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân các địa phương cần giúp đỡ doanh nghiệp thiết thực để đạt kết quả cao hơn.

đ. Đối với các Hiệp hội doanh nghiệp, Chính phủ ý thức rất rõ về vị trí và vai trò của các Hiệp hội doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; rất cần phát huy tốt hơn nữa hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp. Chính phủ đã ban hành Nghị định về Hội; Bộ Nội vụ cần sớm hướng dẫn thực hiện, khuyến khích thành lập nhiều hiệp hội, để trợ giúp các doanh nghiệp thiết thực hơn. Đề nghị các hiệp hội doanh nghiệp tăng cường năng lực, đi sát doanh nghiệp, thực hiện các hoạt động trợ giúp doanh nghiệp một cách thiết thực; đồng thời phát huy vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với cơ quan chức năng, thường xuyên góp ý kiến để cơ quan chức năng hoàn chỉnh hệ thống thể chế, chính sách hoặc cải cách các thủ tục hành chính kịp thời và sát hợp hơn.

3. Về chỉ đạo thực hiện.

Thưa các đồng chí,

Cuối cùng, tôi xin nhấn mạnh mấy điểm về tổ chức thực hiện sau Hội nghị này.

a. Ban tổ chức Hội nghị đã đưa một bản Dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng để các đại biểu góp ý kiến; sau Hội nghị sẽ thành văn bản chính thức để ban hành. Có hai điều cần nói thêm:

+ Một là, có nhiều việc đề ra từ lâu, nhưng vẫn chưa được thực hiện. Lần này, Chỉ thị đã nêu cụ thể thời gian phải hoàn thành và cơ quan phụ trách, yêu cầu các Bộ chấp hành nghiêm chỉnh thời gian đã quy định; Bộ nào không chấp hành đúng thời gian, Bồi thường chịu trách nhiệm.

+ Hai là, cần tăng cường việc kiểm tra, đôn đốc việc ban hành và thực hiện các văn bản pháp quy được nêu trong Chỉ thị; không chỉ đôn đốc việc soạn thảo và ban hành đúng thời gian mà quan trọng hơn là xem xét các văn bản ấy có quán triệt tư duy đổi mới và có được thực hiện nghiêm túc hay không.

b. Tổ Công tác thi hành Luật Doanh nghiệp phải tăng cường hơn nữa hoạt động theo đúng chức trách được giao: chú trọng theo dõi việc thi hành Luật Doanh nghiệp và các Luật, chính sách có liên quan đến môi trường kinh doanh, phát hiện những sai sót của các Bộ, các Uỷ ban nhân dân địa phương, những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình thi hành Luật, trực tiếp góp ý kiến hoặc đề xuất với Thủ tướng để xử lý.

Cần tổ chức các đoàn đi khảo sát doanh nghiệp vừa và nhỏ ở nông thôn, trên cơ sở đó kiến nghị những biện pháp tháo gỡ những khó khăn cho các doanh nghiệp.

Thưa các đồng chí,

Qua bốn năm thi hành Luật Doanh nghiệp đã đạt những kết quả to lớn, giải phóng và phát triển lực lượng sản xuất, góp phần thúc đẩy công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tuy vậy, công việc trước mắt còn rất nhiều. Như Báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội đã nêu rõ, nhiệm vụ của năm 2004 và những năm tiếp theo rất nặng nề với những yêu cầu mới và rất cấp bách đòi hỏi phải khẩn trương nâng cao hơn nữa nhịp độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội. Công ty có nhiều thuận lợi và cơ hội cần tận dụng, đồng thời phải khắc phục nhiều khó khăn, thách thức từ những yếu kém trong sự phát triển của đất nước, từ sự trì trệ, bất cập trong tư duy, nhận thức và hành động của mỗi người, mỗi tổ chức cũng như những thách thức đến từ bên ngoài. Mong rằng, sau hội nghị này, sẽ có một sự chuyển biến thực sự trong hoạt động của các cơ quan nhà nước các cấp nhằm tiếp tục thi hành Luật Doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh đạt hiệu quả cao hơn, phục vụ doanh nghiệp tốt hơn.

Xin chúc các vị đại biểu, các đồng chí sức khoẻ, hạnh phúc và thành công!

Xin cám ơn.