Theo thống kê kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT), bổ túc trung học phổ thông (BTTHPT), năm học 2006-2007 trên cả nước có hơn 400.000 học sinh thi trượt tốt nghiệp lần đầu. Kết quả thi lại lần thứ hai còn trên 240.000 học sinh chưa tốt nghiệp THPT (chưa kể số học sinh bỏ học giữa chừng các lớp 10, 11 và 12).

Căn cứ theo tình hình thực tế, để tạo thêm cơ hội cho người học, giúp học sinh trở thành người lao động có nghề nghiệp và có thể học lên trong tương lai; căn cứ ý kiến đề xuất của nhiều sở Giáo dục và Đào tạo về nguyện vọng của các học sinh không đỗ tốt nghiệp THPT hoặc bỏ học giữa chừng các lớp 10, 11 và 12 muốn học trong các trường Trung cấp chuyên nghiệp(TCCN), Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn công tác tuyển sinh và đào tạo những đối tượng trên như sau:

1. Hướng dẫn chung

1.1. Đối tượng người học:

Người học được áp dụng để xem xét tiếp nhận vào học TCCN theo văn bản này là những công dân Việt Nam hiện không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, có nhu cầu học tập và có đủ sức khỏe theo yêu cầu của ngành học, gồm các đối tượng sau:

a) Đã tham dự các kỳ thi tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT nhưng chưa được công nhận tốt nghiệp;

b) Đã theo học THPT hoặc bổ túc văn hóa THPT, nhưng vì lý do riêng phải nghỉ học giữa chừng.

1.2. Đối với các cơ sở giáo dục TCCN (sau đây gọi là các trường):

a) Các trường được tiếp nhận hồ sơ, tuyển chọn các đối tượng nêu tại khoản 1.1, mục 1 của văn bản này vào học khi đảm bảo các điều kiện sau:

- Có chương trình đào tạo phù hợp với đối tượng tiếp nhận. Miễn trừ những nội dung kiến thức của các môn học mà người học đã học trong trường phổ thông và có kết quả điểm tổng kết đạt yêu cầu (từ 5,0 điểm trở lên). Việc miễn trừ do người đứng đầu các trường TCCN xem xét, quyết định trên cơ sở tư vấn của Hội đồng tuyển sinh, Hội đồng khoa học và đào tạo hoặc Hội đồng trường.

- Việc xem xét tiếp nhận đối tượng nêu tại khoản 1.1, mục 1 của văn bản này được tiến hành theo nguyên tắc ưu tiên tuyển sinh các đối tượng đủ điều kiện theo quy chế tuyển sinh hiện hành, nếu còn chỉ tiêu thì mới xét tuyển các đối tượng nói trên, sao cho số lượng tuyển không vượt quá chỉ tiêu đào tạo đã đăng ký và đã được phê duyệt trong năm.

- Việc xem xét ưu tiên các đối tượng trong tuyển sinh và hình thức tuyển sinh tiếp nhận người học vào các hệ đào tạo được thực hiện theo quy chế tuyển sinh hiện hành (thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp).

2. Xác định hệ đào tạo và phương án tiếp nhận

Để xác định thời gian đào tạo cho người học (hệ tuyển), các trường căn cứ vào đối tượng cụ thể, xây dựng các tiêu chí tiếp nhận theo một trong các phương án sau đây:

2.1. Đối với học sinh đã dự thi tốt nghiệp THPT hoặc bổ túc THPT nhưng chưa được công nhận tốt nghiệp, có thể xem xét tiếp nhận vào học TCCN khoá đào tạo 2 năm cộng với từ 3 tháng đến 6 tháng theo một trong các phương án tuyển sinh như sau:

a) Kết quả học tập trong học bạ lớp 12 THPT hoặc bổ túc THPT của các môn văn hoá theo yêu cầu tuyển sinh của ngành học như yêu cầu đối với thí sinh đã tốt nghiệp THPT hoặc tương đương (điểm tổng kết của các môn học này phải từ 5,0 điểm trở lên);

b) Điểm số đạt được trong kỳ thi tốt nghiệp THPT hoặc bổ túc THPT của các môn văn hoá mà chương trình khung hiện hành đã quy định đối với hệ tuyển từ THCS (điểm thi tốt nghiệp của các môn học này phải từ 5,0 điểm trở lên). Những môn văn hóa mà chương trình khung có quy định đối với ngành học nhưng không phải là môn thi tốt nghiệp của năm đó thì có thể xem xét điểm tổng kết của môn học này trong học bạ THPT hoặc bổ túc THPT.

- Ngoài những nội dung được quy định trong chương trình khung TCCN hiện hành đối với hệ đào tạo hệ 2 năm, chương trình đào tạo dành cho đối tượng quy định tại khoản 2.1, mục 2 của văn bản này phải được ôn tập, bồi dưỡng những nội dung kiến thức văn hóa cần thiết nhằm đảm bảo trình độ văn hóa để học sinh có thể tiếp nhận những kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp. Nội dung ôn tập, bồi dưỡng kiến thức văn hóa do Hiệu trưởng nhà trường quyết định.

2.2. Đối với học sinh nghỉ học giữa chừng, việc xét tuyển dựa theo những tiêu chí xét tuyển đối với hệ tuyển sinh tốt nghiệp THCS mà nhà trường đang thực hiện.

a) Những học sinh chưa học xong chương trình lớp 10 THPT hoặc bổ túc THPT, chỉ được tiếp nhận vào học hệ đào tạo từ 3 năm đến 4 năm như đối tượng học sinh tốt nghiệp THCS hoặc tương đương.

b) Học sinh đang học dở chương trình lớp 11 hoặc 12 THPT hoặc bổ túc THPT các trường căn cứ vào đối tượng cụ thể để xây dựng các chương trình đào tạo, miễn trừ việc học lại những kiến thức mà học sinh đã có kết quả đạt yêu cầu. Việc thiết kế chương trình và tổ chức đào tạo phải đảm bảo nguyên tắc:

-  Tùy theo đối tượng cụ thể mà nhà trường có thể thực hiện các phương án thời gian đào tạo như sau: 2 năm + 6 tháng; 2 năm + 9 tháng hoặc 3 năm, để đạt được mục tiêu đào tạo.

- Ngoài những nội dung được quy định trong chương trình khung TCCN hiện hành đối với hệ đào tạo hệ 2 năm, chương trình đào tạo dành cho đối tượng quy định tại điểm b, khoản 2.2, mục 2 của văn bản này phải được bổ sung những nội dung kiến thức văn hóa cần thiết và do Hiệu trưởng Quyết định. Nội dung kiến thức dạy bổ sung phải đảm bảo nâng cao trình độ văn hóa để học sinh có thể tiếp nhận những kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp.   

- Tùy theo nhu cầu, khả năng của học sinh và điều kiện cụ thể của mỗi trường, nhà trường có thể tạo điều kiện để cho các em học thêm văn hóa để có thể tham gia thi tốt nghiệp THPT vào năm sau. Điều này không bắt buộc với học sinh.

3. Tổ chức thực hiện

3.1. Các trường tạo mọi điều kiện để thu nhận những học sinh đã dự thi tốt nghiệp THPT hoặc bổ túc THPT nhưng chưa được công nhận tốt nghiệp và những học sinh bỏ học giữa chừng ở các lớp 10, 11 và 12 vào học TCCN, cần làm tốt các công việc sau:

- Tiếp tục tổ chức tuyên truyền, tư vấn ngành nghề đào tạo trong trường và giúp các em sớm xác định động cơ để yên tâm học tập.

- Căn cứ vào chương trình cụ thể đã được thiết kế cho từng đối tượng, các trường xây dựng kế hoạch triển khai tổ chức dạy học và đánh giá những nội dung kiến thức cần được bổ sung.

- Căn cứ năng lực đào tạo của trường; nhu cầu, đối tượng người học và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để có phương án tiếp nhận học sinh, tổ chức đào tạo đạt chất lượng và hiệu quả.

- Cần có các biện pháp phù hợp như xếp lớp học cùng nhóm đối tượng, tổ chức bồi dưỡng thêm các nội dung kiến thức cần thiết theo ngành nghề đào tạo, tăng cường đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thư viện để đảm bảo chất lượng đào tạo.

3.2. Các sở Giáo dục và Đào tạo căn cứ tình hình thực tế ở địa phương tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố để bố trí thêm kinh phí và chỉ tiêu cho các trường TCCN trên địa bàn để có điều kiện tiếp nhận những học sinh nói trên. Căn cứ nội dung hướng dẫn tại văn bản này và các văn bản pháp quy hiện hành về giáo dục TCCN để chỉ đạo, giám sát và tạo điều kiện thuận lợi cho các trường trên địa bàn (trường TW và địa phương) thực hiện có hiệu quả việc tuyển sinh, tổ chức đào tạo đảm bảo chất lượng.

Trong quá trình triển khai thực hiện, có gì vướng mắc, các cơ sở kịp thời phản ánh về Bộ Giáo dục và Đào tạo để xử lý.