Kính gửi: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

Tại công văn số 789/BNN-CBNLS ngày 03/4/2003 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về việc mua muối của diêm dân đưa vào dự trữ lưu thông; về việc này, Bộ Thương mại có ý kiến như sau:

1. Việc hỗ trợ lãi suất tiền vay Ngân hàng để mua muối của diêm dân đưa vào dự trữ lưu thông, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thương xuyên của nhân dân, ngăn chặn tình trạng giá muối xuống thấp (rớt giá), khuyến khích sản xuất muối phát triển là chủ trương đúng đắn của Nhà nước và nên duy trì đối với những năm tiếp theo.

2. Về giá muối mua vào dự trữ lưu thông, hiện đang còn nhiều tồn tại: do điều kiện sản xuất, năng suất muối giữa các vùng sản xuất muối tập trung và phân tán ngay tại một địa phương cũng khác nhau; giá muối vùng sản xuất tập trung thường thấp hơn so với vùng sản xuất phân tán. Sản xuất muối phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết (số ngày nắng có trong vụ sản xuất) do đó giá muối đầu vụ, giữa vụ và cuối vụ chênh lệch cao, thấp khác nhau. Việc quy định giá mua muối tối thiểu (giá sàn) được xác định trên cơ sở giá muối bình quân các vùng; trong khi sản xuất muối theo đơn vị kinh tế hội. Mạng lưới mua, vốn bằng tiền để mua muối của doanh nghiệp Nhà nước còn rất mỏng, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế đang đặt ra. Tại các đồng muối, tình trạng phổ biến đang diễn ra là các đầu nậu, thương lái muối liên kết, hùn vốn bao tiêu toàn bộ số muối hàng hoá của diêm dân sản xuất ra, chi phối giá mua, giá bán tại các vùng sản xuất muối. Vì vậy, mặc dù giá sàn mua muối Nhà nước quy định có thể cao hơn giá muối thực tế thì diêm dân vẫn không được hưởng, chênh lệch giá này (giá sàn và giá muối thực tế) đều rơi vào các đầu nậu và thương lái muối; đời sống của diêm dân vẫn rất khó khăn.

3. Kinh doanh muối theo cơ chế trị trường (thoả thuận giữa người mua và người bán). Doanh nghiệp được giao nhiệm vụ mua muối đưa vào dự trữ lưu thông rất cần mua giá rẻ (giám muối do diêm dân trực tiếp bán).

4. Sau một thời gian dự trữ, giá thành muối dự trữ cao hơn giá muối diêm dân bán tại vùng sản xuất trong vụ kế tiếp - nhất là đối với năm được mùa; số lỗ phát sinh rất lớn; trong khi đó, Nhà nước chưa có chủ trương, cơ chế bù lỗ cho số muối này. Các doanh nghiệp kinh doanh muối vốn đã khó khăn, nay lại càng khó khăn hơn.

Từ những lý do nói trên, Bộ Thương mại đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho phép Tổng công ty muối Việt Nam thực hiện:

- Mua muối của diêm dân theo giá thị trường tại các thời điểm để đưa vào dự trữ lưu thông, có sự xác nhận của chính quyền địa phương tại vùng sản xuất muối; và gia hạn thời gian thực hiện đến ngày 31/9/2003.

- Giao Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xem xét giải quyết những bất cập về giá sàn mua muối của diêm dân./.