Giải đáp về việc viện dẫn và áp dụng án lệ trong xét xử

Theo quy định, khi xét xử Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu, áp dụng án lệ để giải quyết vụ việc tương tự, bảo đảm những vụ việc có tình tiết, sự kiện pháp lý tương tự phải được giải quyết như nhau. Việc viện dẫn, áp dụng hoặc không áp dụng án lệ khi xét xử, giải quyết những vụ việc cụ thể phải được thực hiện theo đúng hướng dẫn tại Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP.             

Điều 8 Nghị quyết 03 quy định nguyên tắc áp dụng án lệ trong xét xử như sau:

Từ nguyên tắc nêu trên, TAND tối cao giải đáp vướng mắc trong việc viện dẫn, áp dụng án lệ tại Công văn 146 như sau:

• Khi xét xử, giải quyết những vụ việc đã có án lệ thì Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu án lệ đó để quyết định việc viện dẫn, áp dụng hoặc không áp dụng.
• Nếu áp dụng án lệ thì số án lệ, số bản án, quyết định của Tòa án có chứa đựng án lệ, tính chất, tình tiết vụ việc tương tự được nêu trong án lệvà vấn đề pháp lý trong án lệ phải được viện dẫn, phân tích trong phần “Nhận định của Tòa án”. Có thể trích dẫn nguyên văn nội dung hạt nhân của án lệ để làm rõ quan điểm của Tòa trong việc xét xử, giải quyết các vụ việc tương tự.
• Nếu không áp dụng: Thẩm phán, Hội thẩm thấy rằng án lệ và vụ việc mà Tòa án đang giải quyết không có tính chất tương tự hoặc do pháp luật đã thay đổi, do chuyển biến tình hình mà án lệ không còn phù hợp nhưng một trong các bên đương sự, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ,… đề nghị áp dụng án lệ thì việc không áp dụng án lệ cũng phải được nêu rõ lý do trong bản án, quyết định của Tòa.