Bảo hiểm xã hội đối với người học việc, thử việc

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, dù thời hạn hợp làm việc chỉ từ đủ 01 tháng thì người lao động vẫn được đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, để xác định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì trước hết phải xác định được có hợp đồng lao động được ký kết giữa các bên.

Điều 15 Bộ luật Lao động 2012 quy định về hợp đồng lao động như sau:

“Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động”.

Hợp đồng cộng tác viên sẽ được xem là hợp đồng lao động nếu giữa hai bên có phát sinh quan hệ lao động, có nghĩa là quan hệ có tính chất làm công ăn lương, người lao động chịu sự ràng buộc của nội quy, quy chế làm việc,…Ngược lại, hợp đồng cộng tác viên chỉ đơn thuần được xem như một hợp đồng dịch vụ thông thường mà bên cung ứng dịch vụ chính là “người lao động”. Trường hợp này, người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Đối với trường hợp học việc, thực tập, Bộ luật Lao động có quy định riêng về loại hợp đồng này tại Điều 61, Điều 62 và nó không phải là hợp đồng lao động. Cụ thể:

“Người sử dụng lao động tuyển người vào học nghề, tập nghề để làm việc cho mình, thì không phải đăng ký hoạt động dạy nghề và không được thu học phí.

Người học nghề, tập nghề trong trường hợp này phải đủ 14 tuổi và phải có đủ sức khoẻ phù hợp với yêu cầu của nghề, trừ một số nghề do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định.

Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề. Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.

Trong thời gian học nghề, tập nghề, nếu người học nghề, tập nghề trực tiếp hoặc tham gia lao động làm ra sản phẩm hợp quy cách, thì được người sử dụng lao động trả lương theo mức do hai bên thoả thuận.”

Luật Bảo hiểm xã hội hiện không quy định đóng BHXH bắt buộc đối với hợp đồng đào tạo nghề. Tuy nhiên, sau thời gian học nghề, khi người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 tháng trở lên với người sử dụng lao động thì sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội.

Duy Thịnh