Giao dịch dân sự do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép có bị vô hiệu?

Giao dịch dân sự do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép có bị vô hiệu? (Ảnh minh họa)

Về vấn đề này, Ban biên tập THƯ KÝ LUẬT xin giải đáp như sau:

1. Giao dịch dân sự do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép có bị vô hiệu?

Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Theo đó, căn cứ tại Điều 117 Bộ luật dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau:

• Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;

• Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;

• Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Vì vậy, giao dịch dân sự sẽ bị vô hiệu khi không đáp ứng các điều kiện nêu trên, đồng thời, quy định hiện hành cũng quy định 07 trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu, cụ thể gồm:

1. Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội

2. Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo

3. Giao dịch dân sự vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện

4. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn

5. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép

6. Giao dịch dân sự vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình

7. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức

Do vậy, căn cứ theo quy định trên, giao dịch dân sự trong trường của bà T có thể được xem là vô hiệu do bị đe dọa và cưỡng ép, cụ thể bà T bị cưỡng ép, đe dọa  để bán căn nhà với  mức giá thấp trong khi bà T không muốn bán nhưng để tránh những thiệt hại xảy ra, bà T buộc phải bán căn nhà đi. Bà T có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết trong thời hạn 02 năm kể từ ngày người có hành vi đe dọa, cưỡng ép chấm dứt hành vi đe dọa, cưỡng ép.

2. Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép

Căn cứ theo quy định tại Điều 131 Bộ luật dân sự 2015, hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép được quy định như sau:

• Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

• Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

• Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.

• Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

• Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.

Như vậy, theo quy định trên, trong trường hợp bà T bị thiệt hại về tài sản do tin đồn vô căn cứ mà ông B gây ra dẫn đến không có ai muốn mua nhà và giá trị tiền nhà bị giảm đi thì bà T có quyền yêu cầu ông B bồi thường thiệt hại sau khi được Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu.

Ty Na