Những điều cần biết về hòa giải khi tiến hành ly hôn

Những điều cần biết về hòa giải khi tiến hành ly hôn (ảnh minh họa)

1. Hòa giải là gì?

Hòa giải là giải quyết các tranh chấp, bất đồng giữa hai hay nhiều bên tranh chấp bằng việc các bên dàn xếp, thương lượng với nhau có sự tham gia của bên thứ ba (không phải là bên tranh chấp). Các bên giải quyết tranh chấp sẽ tự nguyện tham gia; tự thỏa thuận các biện pháp giải quyết tranh chấp với sự hỗ trợ của bên thứ ba trung lập. Theo quy định của pháp luật thì hòa giải là thủ tục bắt buộc đối với vụ án ly hôn và có hai hình thức hòa giải trong ly hôn là hòa giải ở cơ sở và hòa giải tại Tòa án.

Thứ nhất, đối với hòa giải tại cơ sở:

Theo quy định pháp luật Hôn nhân gia đình thì Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm kịp thời hòa giải mâu thuẫn trong gia đình, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các thành viên gia đình. Cụ thể, tại Điều 52 Luật Hôn nhân và gia định 2014 quy định Nhà nước và xã hội khuyến khích việc hòa giải ở cơ sở khi vợ, chồng có yêu cầu ly hôn. Việc hòa giải được thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở. Tuy nhiên, hòa giải tại cơ sở là không bắt buộc theo Điều 4 Luật hòa giải ở cơ sở 2013.

Thứ hai, đối với hòa giải tại Tòa án:

Nếu hòa giải ở cơ sở không thành hoặc không tiến hành hòa giải thì sau khi nộp đơn ly hôn và được thụ lý thì Tòa án sẽ tiến hành hòa giải theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. Hòa giải ly hôn tại Tòa là việc Tòa án với cương vị là bên thứ ba sẽ đứng ra thuyết phục hai bên vợ, chồng hàn gắn lại mối quan hệ vợ chồng qua đó tiết kiệm chi phí và tránh gây ảnh hưởng đến cho con cái khi cha mẹ ly hôn và duy trì được mục đích của kết hôn.

Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án sẽ tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không hòa giải được hoặc được giải quyết theo thủ tục rút gọn. Bên cạnh đó, ly là trường hợp bắt buộc phải tiến hành hòa giải dù hai bên vợ chồ đều thuận tình ly hôn.

Pháp luật không quy định cụ thể về số lần tiến hành hòa giải trong một vụ án ly hôn đơn phương hay thuận tình ly hôn Trên thực tế, việc hòa giải có thể tiến hành đến 2-3 lần, nếu hòa giải không thành thì Tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử để quyết định có ly hôn được hay không

2. Trường hợp nào ly hôn mà không tiến hành hòa giải?

Tuy pháp luật về hôn nhân gia đình bắt buộc phải tiến hành hòa giải trước khi ly hôn nhưng trên thực tế vẫn có những trường hợp giải quyết ly hôn mà không cần hòa giải khi vụ án dân sự không thể tiến hành hòa giải theo quy định tại Điều 207 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 :

• Bị đơn, người có quyền lợi; nghĩa vụ liên quan đã được Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà cố tình vắng mặt.

• Đương sự không thể tham gia hòa giải được vì có lý do chính đáng.

• Đương sự là vợ hoặc chồng trong vụ án ly hôn là người mất năng lực hành vi dân sự.

•  Một trong các đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải.

Do đó, dựa trên những quy định về các trường hợp không thể hòa giải được mà đương sự có thể áp dụng để không phải tiến hành hòa giải khi ly hôn đối với trường hợp đơn phương ly hôn. Tuy nhiên, thực hiện như trên không thể đảm bảo được thời hạn giải quyết ly hôn có thể nhanh hơn được hay không vì còn tùy thuộc vào quá trình giải quyết của cơ quan Tòa án cho nên đương sự cần cân nhắc.

Cơ sở pháp lý:

- Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015

- Luật Hòa giải ở cơ sở 2013.

- Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Long Bình