Tổng hợp thời hiệu khởi kiện đối với từng loại tranh chấp, yêu cầu dân sự

Tổng hợp thời hiệu khởi kiện đối với từng loại tranh chấp, yêu cầu dân sự (Ảnh minh họa)

1. Điều kiện áp dụng thời hiệu:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015:

Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.

Theo đó, thời hiệu khởi kiện được áp dụng khi áp ứng hai điều kiện:

• Có yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên;

• Yêu cầu áp dụng thời hiệu khởi kiện phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.

Vậy nên, Tòa án không mặc nhiên áp dụng hay tự mình kiểm tra thời hiệu khởi kiện mà các bên nếu có nhu cầu áp dụng thì phải có yêu cầu Tòa án áp dụng để bảo vệ quyền lợi của mình. Ngoài ra pháp luật còn cho phép người hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu nếu việc từ chối đó không nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

Người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ (theo khoản 2 Điều 149 BLDS 2015).

2. Thời hiệu khởi kiện đối với từng loại tranh chấp, yêu cầu dân sự

Thời hiệu khởi kiện tùy vào từng loại tranh chấp và yêu cầu của các bên. Cụ thể:

3. Hệ quả khi hết thời hiệu khởi kiện:

Khi hết thời hiệu khởi kiện đối với từng loại tranh chấp, yêu cầu thì người có nhu cầu khởi kiện mất quyền khởi kiện theo quy định tại khoản 3 Điều 150 BLDS 2015. 

4. Các trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện:

Thời hiệu khởi kiện quy định trong Bộ luật này không áp dụng đối với những trường hợp sau:

• Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản;

• Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác;

• Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai;

• Trường hợp khác do luật quy định.

Qúy khách hàng nên nắm rõ về các thời hiệu khởi kiện tranh chấp, yêu cầu dân sự để khi quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm có thể kịp thời yêu cầu nhà nước bảo vệ, tránh trường hợp mất quyền khởi kiện một cách đáng tiếc. Tuy, việc khởi kiện yêu cầu được bảo vệ quyền lợi bị xâm phạm của các chủ thể là chính đáng, nhưng để tránh trường hợp các cá nhân chủ quan, lợi dụng quyền lợi này để kéo dài thời gian giải quyết tranh chấp nên pháp luật đặt ra thời hiệu khởi kiện để các chủ thể chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Thùy Trâm