10 chính sách mới về tuyển dụng, tiền lương tác động đến mọi cán bộ, công chức, viên chức từ năm 2020

Ảnh minh họa

1. Cán bộ, công chức, viên chức được đánh giá theo nội dung mới

Đây là nội dung đáng chú ý tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Theo đó, từ năm 2020, bên cạnh những tiêu chí đánh giá hiện hành, công chức, viên chức sẽ được đánh giá chất lượng công việc dựa theo các nội dung tiêu chí mới, cụ thể:

- Đối với công chức: Việc đánh giá sẽ dựa thêm vào các nội dung như chấp hành quy định của cơ quan, tổ chức, đơn vị; kết quả thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, theo kế hoạch đề ra hoặc theo công việc cụ thể được giao; tiến độ và chất lượng thực hiện nhiệm vụ. Việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phải gắn với vị trí việc làm, thể hiện thông qua công việc, sản phẩm cụ thể.

- Đối với viên chức: Việc đánh giá sẽ dựa thêm vào các nội dung như kết quả thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ theo hợp đồng làm việc đã ký kết, theo kế hoạch đề ra hoặc theo công việc cụ thể được giao; tiến độ, chất lượng thực hiện nhiệm vụ. Việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phải gắn với vị trí việc làm, thể hiện thông qua công việc, sản phẩm cụ thể.

2. Hàng loạt viên chức sẽ phải ký hợp đồng có thời hạn

Cụ thể, theo Khoản 2 Điều 2 của Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 25 Luật viên chức, kể từ ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức có hiệu lực, tất cả các trường hợp chưa thực hiện hợp đồng làm việc không xác định thời hạn thì phải ký kết hợp đồng xác định thời hạn, ngoại trừ 3 trường hợp được hưởng chế độ viên chức suốt đời sau đây.

• Viên chức đã ký kết hợp đồng làm việc xác định thời hạn trước ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức có hiệu lực;
• Cán bộ, công chức chuyển thành viên chức;
• Viên chức đã thực hiện xong hợp đồng làm việc xác định thời hạn tại các đơn vị sự nghiệp công lập ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Như vậy, nếu quy định này tại Dự thảo được thông qua thì kể từ ngày 01/01/2020, tất cả những viên chức chưa ký hợp đồng làm việc không xác định thời hạn trước đó và không thuộc 03 trường hợp viên chức “suốt đời” nêu trên thì bắt buộc phải ký kết hợp đồng xác định thời hạn (thời hạn từ 12 – 36 tháng). 

3. Lương cán bộ, công chức, viên chức sẽ được trả theo vị trí việc làm

Theo nội dung chỉ đạo tại Nghị quyết 27-NQ/TW về chính sách cải cách tiền lương thì trong khu vực công, Nhà nước trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo, phù hợp với nguồn lực của Nhà nước và nguồn thu sự nghiệp dịch vụ công, bảo đảm tương quan hợp lý với tiền lương trên thị trường lao động.

Theo đó, thực hiện nội dung chỉ đạo tại Nghị quyết này và Kế hoạch 10-KH/TW về thực hiện Nghị quyết hội nghị lần thứ bảy, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên xác định rõ vị trí việc làm là căn cứ để xác định biên chế, thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng và trả lương đối với cán bộ, công chức, viên chức.

4. Sẽ không còn khống chế ngạch đối với công chức

Cụ thể, theo quy định tại Khoản 1 Điều 34 Luật cán bộ, công chức 2008, hiện nay, công chức được phân loại thành 04 loại theo các ngạch tương ứng như sau ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương; ngạch chuyên viên chính hoặc tương đương; ngạch chuyên viên hoặc tương đương; ngạch cán sự hoặc tương đương và ngạch nhân viên.

Tuy nhiên, theo Khoản 4 Điều 1 Dự thảo đã sửa đổi, bổ sung nội dung này tại Luật cán bộ, công chức 2008. Theo đó, kể từ ngày 01/01/2020 sẽ không còn quy định khống chế ngạch công chức như hiện hành mà căn cứ vào lĩnh vực ngành nghề, chuyên môn nghiệp vụ, công chức được phân loại theo ngạch công chức tương ứng, các ngạch công chức, thứ bậc của từng ngạch công chức gắn với vị trí việc làm và tiền lương sẽ do Chính phủ quy định chi tiết.

5. Nhiều viên chức được tiếp nhận vào làm công chức không qua thi tuyển, xét tuyển

Cụ thể, theo Khoản 5 Điều 1 Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 37 Luật cán bộ, công chức 2008, ngoài hình thức tuyển dụng thông qua thi tuyển hoặc xét tuyển như hiện nay, người đứng đầu cơ quan quản lý công chức có thể quyết định tiếp nhận vào làm công chức đối với các trường hợp sau:

- Viên chức đang công tác tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

- Cán bộ, công chức cấp xã.

- Người hưởng lương trong lực lượng vũ trang nhân dân; người làm công tác cơ yếu.

- Người đang giữ chức danh, chức vụ tại doanh nghiệp là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên mà Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc được cử làm người đại diện phần vốn nhà nước giữ các chức danh quản lý tại doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

- Người đã từng là cán bộ, công chức từ cấp huyện trở lên sau đó được cấp có thẩm quyền điều động, luân chuyển về làm cán bộ, công chức cấp xã hoặc chuyển đến làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng vũ trang nhân dân, cơ yếu, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp hoặc được bổ nhiệm giữ chức danh, chức vụ tại doanh nghiệp là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên mà Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc được cử làm người đại diện phần vốn nhà nước giữ chức danh quản lý tại doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Tuy nhiên, cũng theo Dự thảo này, những người được tiếp nhận vào làm công chức phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của vị trí việc làm. Cụ thể, khi được tiếp nhận phải bảo đảm có ít nhất 05 năm công tác, không kể thời gian tập sự, ở vị trí việc làm yêu cầu trình độ đào tạo đại học trở lên phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển dụng và có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trường hợp thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không liên tục mà chưa nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần thì được cộng dồn.

6. Sẽ không còn chế độ công chức trong đơn vị sự nghiệp công lập

Cụ thể, theo quy định tại Khoản 1 Điều 1 Dự thảo sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 4 Luật cán bộ, công chức 2008 về định nghĩa công chức thì “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.”

Có thể thấy, theo Dự thảo này, công chức không bao gồm những người trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội như quy định hiện hành tại Luật cán bộ, công chức 2008.

7. Công chức được nâng ngạch không cần qua thi tuyển

Cụ thể, theo quy định tại Khoản 8 Điều 44 Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 44 Luật cán bộ, công chức 2008, việc nâng ngạch phải căn cứ vào vị trí việc làm, phù hợp với cơ cấu ngạch công chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị và được thực hiện thông qua thi nâng ngạch hoặc xét nâng ngạch.

Như vậy, Dự thảo đã bổ sung thêm hình thức xét nâng ngạch bên cạnh hình thức thi nâng ngạch so với quy định hiện hành tại Luật cán bộ, công chức 2008.

Đồng thời, theo Dự thảo này, những công chức trúng tuyển kỳ thi hoặc xét nâng ngạch công chức sẽ được bổ nhiệm vào ngạch công chức cao hơn và bố trí vào vị trí việc làm tương ứng.

8. Kéo dài thời hiệu xử lý kỷ luật đối với viên chức

Cụ thể, theo Khoản 6 Điều 2 Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 53 Luật viên chức 2010 thì từ ngày 01/01/2020, thời hiệu xử lý kỷ luật đối với viên chức sẽ được kéo dài lên 60 tháng kể từ thời điểm có hành vi vi phạm thay vì 24 tháng như quy định hiện hành.

Đặc biệt, đối với những viên chức có các hành vi vi phạm đặc biệt nghiêm trọng sau đây thì không áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật:

“a) Viên chức là đảng viên có hành vi vi phạm đến mức phải kỷ luật bằng hình thức khai trừ;

b) Có hành vi vi phạm về công tác bảo vệ chính trị nội bộ;

c) Có hành vi xâm hại đến lợi ích quốc gia trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại;

d) Sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận, xác nhận giả, không hợp pháp.”

Lưu ý: Thời hiệu xử lý kỷ luật là thời hạn mà khi hết thời hạn đó thì viên chức có hành vi vi phạm không bị xem xét xử lý kỷ luật.

9. Công chức sẽ không còn bị kỷ luật “giáng chức”

Cụ thể, theo quy định tại Điều 79 của Luật Cán bộ, công chức 2008, hiện nay, có 6 hình thức kỷ luật đối với công chức, gồm: Khiển trách; Cảnh cáo; Hạ bậc lương; Giáng chức; Cách chức và Buộc thôi việc.

Tuy nhiên, Khoản 13 Điều 1 Dự thảo đã sửa đổi quy định này tại Luật cán bộ, công chức 2008, theo đó, bỏ hình thức kỷ luật Giáng chức, chỉ giữ lại 05 hình thức kỷ luật còn lại.

Trong đó, hình thức cách chức chỉ áp dụng đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; hình thức hạ bậc lương chỉ áp dụng đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.

10. Cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu vẫn có thể bị xử lý kỷ luật

Cụ thể, theo Khoản 14 và Khoản 15 Điều 1 Luật cán bộ công chức và Luật viên chức sửa đổi, cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác và đã bị cơ quan có thẩm quyền xử lý kỷ luật về Đảng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật sau: Khiển trách; Cảnh cáo; Cách chức chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, Luật cán bộ, công chức và Luật viên chức sửa đổi đã nâng thời hiệu xử lý kỷ luật lên là 60 tháng kể từ thời điểm có hành vi vi phạm, thay vì là 24 tháng như quy định tại Luật cán bộ, công chức hiện hành. Thời hạn xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức cũng được nâng lên không quá 90 ngày thay vì 02 tháng như hiện nay, trường hợp vụ việc có tình tiết phức tạp cần có thời gian thanh tra, kiểm tra để xác minh làm rõ thêm thì thời hạn xử lý kỷ luật có thể kéo dài nhưng tối đa không quá 150 ngày.

Nguyễn Trinh