Hết thời gian thử việc, đương nhiên được nhận chính thức?

Qua Cổng TTĐT Chính phủ, bà Cao Thanh Vân (Bắc Giang) đề nghị hướng dẫn tình huống pháp luật sau:

Sau khi hết thời gian thử việc, Công ty không ký kết hợp đồng lao động (HĐLĐ) cho người lao động (NLĐ), NLĐ vẫn tiếp tục làm việc đến ngày thứ 45 sau khi kết thúc thời gian thử việc thì Công ty đề nghị chấm dứt quan hệ lao động với NLĐ.

NLĐ có phản ứng và cho rằng, theo khoản 4, Điều 4 Nghị định số 44/2003/NĐ-CP của Chính phủ, khi hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc thử việc, mà công ty không ký HĐLĐ mới thì hợp đồng này trở thành HĐLĐ không xác định thời hạn.

Nhưng phía Công ty thì cho rằng, Điều 4 Nghị định này không áp dụng cho hợp đồng thử việc. Bà Vân muốn được biết, Công ty trả lời như vậy có đúng quy định không?

Luật sư  Lê Văn Đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời câu hỏi của bà Vân như sau:

Theo Điều 32 Bộ Luật lao động năm 1994 (hết hiệu lực từ ngày 1/5/2013) quy định: Người sử dụng lao động (NSDLĐ) và NLĐ thoả thuận về việc làm thử, thời gian thử việc, về quyền, nghĩa vụ của hai bên. Tiền lương của NLĐ trong thời gian thử việc ít nhất phải bằng 70% mức lương cấp bậc của công việc đó. Thời gian thử việc không được quá 60 ngày đối với lao động chuyên môn kỹ thuật cao và không được quá 30 ngày đối với lao động khác.

Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền huỷ bỏ thoả thuận làm thử mà không cần báo trước và không phải bồi thường nếu việc làm thử không đạt yêu cầu mà hai bên đã thoả thuận. Khi việc làm thử đạt yêu cầu thì NSDLĐ phải nhận NLĐ vào làm việc chính thức như đã thoả thuận.

Theo quy định tại khoản 4, Điều 7, Nghị định số 44/2003/NĐ-CP ngày 9/5/2003 (đang còn hiệu lực), hết thời gian thử việc, NSDLĐ thông báo kết quả làm thử cho NLĐ. Nếu đạt yêu cầu hai bên phải tiến hành ký kết HĐLĐ hoặc NLĐ không được thông báo mà vẫn tiếp tục làm việc thì người đó đương nhiên được làm việc chính thức.

Tại các Điều 27, Điều 28 và Điều 29 Bộ Luật lao động 2012 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013) quy định: Thời gian thử việc căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc 1 lần đối với một công việc và bảo đảm các điều kiện sau đây:

- Không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên;

- Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn kỹ thuật trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ.

- Không quá 6 ngày làm việc đối với công việc khác.

Tiền lương của NLĐ trong thời gian thử việc do hai bên thoả thuận nhưng ít nhất phải bằng 85% mức lương của công việc đó.

Khi việc làm thử đạt yêu cầu thì NSDLĐ phải giao kết HĐLĐ với NLĐ.

Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền huỷ bỏ thoả thuận thử việc mà không cần báo trước và không phải bồi thường nếu việc làm thử không đạt yêu cầu mà hai bên đã thoả thuận.

Vấn đề bà Cao Thanh Vân hỏi, theo quy định về chế độ thử việc, khi hết thời gian thử việc mà Công ty không ký kết HĐLĐ cho NLĐ, NLĐ không được thông báo kết quả thử việc mà vẫn tiếp tục làm việc thì người đó đương nhiên được làm việc chính thức.

Tuy nhiên pháp luật không có quy định cụ thể trường hợp đương nhiên được làm việc chính thức sẽ tương ứng với loại HĐLĐ có xác định thời hạn bao lâu, do đó cần thiết phải căn cứ vào thỏa thuận tại hợp đồng thử việc để biết trường hợp sau khi thử việc đạt yêu cầu thì hai bên sẽ ký HĐLĐ loại gì, dùng làm cơ sở xác định trách nhiệm thực hiện HĐLĐ đã được xác lập đương nhiên sau thời gian thử việc.

Trường hợp bà Vân phản ánh, khi kết thúc thời gian thử việc Công ty không ký kết HĐLĐ cho NLĐ, nhưng NLĐ vẫn tiếp tục làm việc cho Công ty thì HĐLĐ đương nhiên được xác lập.

Đến ngày thứ 45 sau khi kết thúc thời gian thử việc Công ty đề nghị chấm dứt quan hệ lao động với NLĐ, trường hợp NLĐ đồng ý thì hai bên thỏa thuận chấm dứt quan hệ lao động đó. Trường hợp NLĐ không đồng ý, Công ty đơn phương chấm dứt HĐLĐ đã được xác lập đương nhiên sau thời gian thử việc, thì phải thực hiện đúng quy định tại Điều 38 Bộ luật Lao động 2012, việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ phải có căn cứ và tuân thủ thời gian báo trước cho NLĐ.

Thời gian báo trước tương ứng với loại HĐLĐ được xác lập sau thời gian thử việc: 3 ngày đối với HĐLĐ dưới 12 tháng; 30 ngày đối với HĐLĐ có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng; 45 ngày đối với HĐLĐ không xác định thời hạn.

Các vấn đề liên quan đến chế độ thử việc không áp dụng quy định tại Điều 4 Nghị định số 44/2003/NĐ-CP, mà phải áp dụng quy định tại Điều 7 của Nghị định này.

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội