Chính sách mới

Nợ nần không trả, xử lý thế nào?

08:52, 26/12/2016

“Có vay ắt có trả” đó là quy luật tất yếu luôn hiện diện trong cuộc sống hằng ngày của con người. Giả sử tôi và anh xác lập một quan hệ giao dịch dân sự là vay tiền. Anh vay tiền của tôi thì anh có nghĩa vụ phải trả số tiền đã vay cho tôi đúng thời gian, địa điểm mà tôi và anh đã thỏa thuận. Nếu anh không trả hoặc trả chậm là anh đã vi phạm nghĩa vụ trả nợ này.

Pháp luật dân sự quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay như sau:

Điều 474 Bộ luật dân sự 2005

Điều 466 Bộ luật dân sự 2015
(Có hiệu lực từ 01/01/2017)

Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Trong trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.
Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi đối với khoản nợ chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn chậm trả tại thời điểm trả nợ, nếu có thoả thuận.
Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.

Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.
Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:
a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;
b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Việc trả nợ không đúng hạn hoặc không trả nợ chính là hành vi vi phạm nghĩa vụ trả nợ của bên vay, theo đó, bên vay (bên có nghĩa vụ) phải chịu trách nhiệm dân sự đối với bên cho vay (bên có quyền): tiếp tục trả nợ hoặc bồi thường thiệt hại (nếu có). Nếu bên vay có căn cứ chứng minh việc không thực hiện đúng nghĩa vụ (trả nợ) là do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

Để đòi lại quyền lợi cho mình, bên cho vay có thể khởi kiện ra Tòa án đề nghị giải quyết và buộc người vay trả lại số tiền (nợ) đã vay.

Tuy nhiên, nếu bên vay tùy vào giá trị số tiền đã vay có những dấu hiệu gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc sử dụng số tiền vay đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại thì bên vay thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại Điều 140 Bộ luật hình sự 1999 (sửa đổi bổ sung 2009).