Phạt lỗi không thắt dây an toàn: Nghị định 100 có đang mâu thuẫn với Luật?

Phạt lỗi không thắt dây an toàn: Nghị định 100 có đang mâu thuẫn với Luật? (Ảnh minh họa)

Chị Nguyễn Ngọc Hân gửi câu hỏi cho Thư Ký Luật như sau: Theo tôi được biết, Nghị định 46 trước đây và Nghị định 100 hiện nay quy định, nếu trên xe có trang bị dây an toàn thì tại tất cả những vị trí đó, người ngồi trên xe đều phải thắt dây an toàn. Người ngồi trên xe, kể cả cạnh ghế lái hay ghế sau không thắt dây an toàn thì tài xế và người đó đều bị phạt.  Nhưng khoản 2 Điều 9 Luật Giao thông đường bộ 2008 không quy định cụ thể về việc thắt dây an toàn đối với người ngồi hàng ghế phía sau trong xe ô tô, mà chỉ quy định xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn. Vậy có phải Nghị định đang mâu thuẫn với Luật?

Về vấn đề này, THƯ KÝ LUẬT có giải đáp như sau:

Đối với trường hợp không thắt dây an toàn thì việc xử phạt không căn cứ vào quy tắc tại Khoản 2 Điều 9 Luật Giao thông đường bộ 2008, mà căn cứ vào Khoản 23 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 về các hành vi bị nghiêm cấm:

“23. Hành vi vi phạm quy tắc giao thông đường bộ, hành vi khác gây nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.”

Tại Mục 1 Chương 2 Nghị định 171/2013/NĐ-CP hướng dẫn trực tiếp cho Khoản 23 Điều 8 nêu trên vẫn chỉ quy định xử phạt đối với người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước.

Tuy nhiên sau đó, Nghị định 171/2013/NĐ-CP hết hiệu lực và thay thế bằng Nghị định 46/2016/NĐ-CP.

Căn cứ Khoản 7 Điều 80 và điểm l, điểm k Khoản 1 Điều 5 Nghị định 46/2016/NĐ-CP :

Điều 80. Hiệu lực thi hành

...

7. Việc áp dụng quy định tại Điểm k, Điểm l Khoản 1 Điều 5 Nghị định này để xử phạt đối với người điều khiển, người được chở trên xe ô tô trong trường hợp người được chở ở hàng ghế phía sau trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy được thực hiện kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2018.

Điều 5. Xử phạt người điều khiển, người được chở trên xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ

1. Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

...

k) Không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy;

l) Chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.

Từ ngày 01/01/2020, Nghị định 46 chính thức hết hiệu lực và bị thay thế bằng Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Nghị định này tiếp tục kế thừa quy định của Nghị định 46. Cụ thể, theo quy định tại điểm p, điểm q Khoản 3 Điều 5 và Khoản 5 Điều 11 Nghị định 100/2019/NĐ – CP:

Điều 11. Xử phạt các hành vi vi phạm khác về quy tắc giao thông đường bộ

...

5. Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.

Điều 5. Xử phạt người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ

...

3. Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

...

p) Không thắt dây an toàn khi điều khiển xe chạy trên đường;

q) Chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.

Như vậy, có thể thấy trước ngày 01/08/2016 thì đúng là chưa có quy định xử phạt đối với người ngồi sau trong xe ô tô không thắt dây an toàn. Tuy nhiên, khi Nghị định 46/2016/NĐ-CP thay thế cho Nghị định 171/2013/NĐ-CP thì đã bổ sung quy định xử phạt đối với người ngồi sau trong xe ô tô (Khoản 7 Điều 80 Nghị định 46/2016/NĐ-CP). Đến Nghị định 100/2019/NĐ-CP thì quy định này tại Nghị dịnh 46 tiếp tục được thừa nhận nhưng theo hướng quy định chung đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy (tức bao gồm cả người ngồi trước và ngồi sau).

Tóm lại, 02 Nghị định kể trên không hề mẫu thuẫn với Luật Giao thông đường bộ 2008. Trái lại, Nghị định 46/2016/NĐ-CP và Nghị định 100/2019/NĐ-CP còn hướng dẫn cho Luật và quy định những việc phát sinh mà chưa có luật hoặc pháp lệnh nào điều chỉnh.

Xem thêm các quy định khác tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/01/2020.

Toàn Trung