Nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động sẽ có những bất lợi gì?

Nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động sẽ có những bất lợi gì? (Ảnh minh họa)

Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và được hướng dẫn bởi Nghị quyết 93/2015/QH13, người lao động được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định à chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;

• Ra nước ngoài để định cư;

• Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

• Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;

• Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Như vậy, theo quy định trên, người lao động tham gia BHXH bắt buộc thuộc một trong những trường hợp nêu trên sẽ được giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần nếu có yêu cầu. Tuy nhiên, khi nhận bảo hiểm xã hội một lần người lao động sẽ có những bất lợi sau đây:

Một là, số tiền bảo hiểm xã hội nhận được ít hơn nhiều so với số tiền đã đóng

Theo quy định tại Điều 5 Quyết định 595/QĐ-BHXH, hàng tháng, người lao động đóng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí, tử tuất; người sử dụng lao động đóng 14% trên quỹ tiền lương đóng BHXH của người lao động vào quỹ này. Theo đó, mỗi tháng, người lao động phải đóng tổng 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất.

Tuy nhiên, tại khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

• 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

• 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

Lưu ý: Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Như vậy, có thể thấy, so với số tiền đã đóng thì số tiền bảo hiểm xã hội một lần người lao động nhận được ít hơn rất nhiều.

Hai là, người lao động không được cộng nối thời gian tham gia BHXH

Cụ thể, tại Điều 61 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Theo đó, trường hợp người lao động chưa nhận được bảo hiểm xã hội một lần thì thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ được bảo lưu và sẽ được cộng nối với thời gian tham gia BHXH trước đó nếu tiếp tục tham gia BHXH. Mặc khác, nếu đã nhận bảo hiểm xã hội một lần một lần thì thời gian tham gia BHXH sau này sẽ được tính mới, dẫn tới người lao động sẽ không đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đã hết tuổi lao động.

Ba là, phải tự chi trả chi phí khám, chữa bệnh khi về già

Theo Điều 2 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, đối tượng được cơ quan BHXH đóng BHYT bao gồm:

• Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng;

• Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định của Chính phủ;

• Người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau do mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành;

• Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng;

• Người lao động trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi;

• Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Như vậy, trường hợp người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần sẽ không đủ điều kiện iều kiện hưởng lương hưu thì đương nhiên, người lao động sẽ không được cơ quan BHXH đóng BHYT và sẽ không được chi trả chi phí khám, chữa bệnh khi về già. Tuy nhiên, người lao động có thể tham gia theo hình thức BHYT hộ gia đình.

Bốn là, không được hưởng trợ cấp mai táng và tử tuất khi chết

Theo khoản 1 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người đang hưởng lương hưu hoặc người lao động ang đóng bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên khi chết thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng.

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 67 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người đang hưởng lương hưu hoặc đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi chết thì thân nhân được hưởng tiền tuất hằng tháng.

Vì vậy, có thể thấy, người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần sẽ không đủ điều kiện hưởng lương hưu, theo đó người lao động sẽ không được hưởng trợ cấp mai táng và tử tuất khi chết.

Ty Na